براساس تعریف سازمان جهانی جهانگردی (WTO) یکی از اهدافی كه میتواند گردشگر را ترغیب به سفر کند, مسافرت برای کسب سلامتی است, چیزی که از آن به گردشگری سلامت یا توریسم سلامت یاد میشود. برهمین اساس گردشگری سلامت ، نوعی از گردشگری است كه به منظور حفظ ، بهبود و حصول مججد سلام اااجد سلام ااا زد مد سلام فت جد د م ماب رد م موت بت لع امروزه گردشگری سلامت بهعنوان یکی از زیرمجموعههای مهم گردشگری در دنیا محسوب میشود .از همین رو یکی از منابع مهم درآمدزایی کشورهای پیشرو در نظام بهداشتی و درمانی, جذب گردشگران سلامت از دیگر کشورها است تا جایی که براساس اعلام همین سازمان, گردش مالی توریسم سلامت در جهان تا پایان سال 2013 میلادی رقمی بالغ بر 120میلیارد دلار بوده که این روند سالانه رشدی 10 تا 12درصدی در کشورهای مختلف جهان دارد که در این میان کشورهای هند, برزیل, ترکیه و کرهجنوبی به ترتیب بیشترین سهم را از این تجارت پرسود نصیب خود کردهاند.
اگرچه از گذشتههای دور گردشگران از اقوام و قومیتهای مختلف برای استفاده از خواص درمانی آبهای معدنی و طبیعی به ایران سفر میکردند ولی توریسم سلامت به شکل و سیاق امروزی سابقه بسیار کوتاهی در کشور دارد. برای نخستینبار توریسمدرمانی به شیوه کنونی در سال 1382 مورد توجه وزارت بهداشت قرار گرفت و پس از آن با تشکیل سازمان میراثفرهنگی, صنایعدستی و گردشگری به این حوزه توجه بیشتری شد و برای توسعه آن برنامهریزیهایی صورت گرفت و اکنون با گذشت بیش از یک دهه از آن زمان ، رشد ٢٠ تا ٢٥درصدی در این حوزه نشان از توسعه نسبی این صنعت در کشور دارد.
براساس اعلام محمد پناهی دبیر شورای راهبری گردشگری سلامت ، درآمد کشور از گرادشگری سلامت هلادواهی سلامت یلاوای سلامت دلاو ال سلامت یلاو ال گذشلوت دیم دل تهم. درآمدی که جدا از منافع اقتصادی, تاثیرات مهم دیگری همچون معرفی آخرین و جدیدترین امکانات و دستاوردهای پزشکی, ارایه پیشرفتهای سختافزاری و نرمافزاری در این حوزه در کنار معرفی دانش و تبحر بالای جامعه پزشکی کشور را به همراه دارد, به همین دلیل هم در دنیا علاوه بر نگاه اقتصادی به گردشگری سلامت رویکرد علمی و فرهنگی هم وجود دارد.
بهگفته پناهی هرچند آمار دقیقی از تعداد گردشگران سلامت در کشور وجود ندارد, اما اطلاعات به دست آمده از پایانههای مرزی نشان میدهد که در سال گذشته چیزی در حدود 500هزار نفر برای دریافت خدمات درمانی وارد کشور شدهاند. ناباروری, دندانپزشکی, جراحی پلاستیک, جراحی قلب, بیماریهای مرتبط با سرطان, جراحی چشم و استفاده از آبهای درمانی و شفابخش به ترتیب بیشترین خدماتی هستند که به گردشگرها ارایه شده است. گردشگرهایی که بیشتر از کشورهای جمهوریآذربایجان, عراق, ترکمنستان, افغانستان, کویت, سوریه, لبنان, بحرین, عربستان و ترکیه برای مداوا ایران را انتخاب کردهاند. انتخابی که بهگفته کارشناسان این حوزه هم به دلیل وجود برخی تکنیکهای خاص و منحصربهفرد درمانی بهویژه در جراحیهای حساس مانند قلب, مغز و اعصاب و پیشرفتهای حاصل شده در بخش ناباروری است و هم ارزان بودن خدمات درمانی در داخل کشور باعث شده تا ایران بهعنوان مقصد نهایی بسیاری از اتباع کشورهای منطقه باشد.
درآمد 3 5هزار دلاری هر توریست سلامت تا
اما تمام این امتیازات و امکانات موجود به جای اینکه باعث رونق اقتصادی و تقویت چرخه نظام درمانی و بهداشتی کشور شود, بیشتر جیب دلالها را پر کرده است. دلالی و واسطهگری که متاسفانه بسیاری از بخشهای اقتصادی کشور را تحتتأثیر قرار داده است , این بار در قالب دلالی توریسم درمانی, حوزه بهداشت و درمان را هدف قرار داده است .